Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından hazırlanan “ÖDEMELERDE KRİPTO VARLIKLARIN KULLANILMAMASINA DAİR YÖNETMELİK” 16 Nisan 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 30 Nisan 2021 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Bu yönetmelik ile birlikte ilk defa hukuki anlamda kripto paranın tanımı yapılmıştır;
“Bu Yönetmeliğin uygulanmasında kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder.”
Yönetmelik’te asıl değinilen konu ise kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak ödeme aracı olarak kullanılamayacağı ve buna yönelik hizmet sunulamayacağıdır. 30 Nisan 2021 tarihinden itibaren ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremeyecek, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamayacaktır.
Diğer bir düzenleme ise; ödeme ve elektronik para kuruluşlarının, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemeyeceğine ilişkindir.
Yönetmeliğin yayınlanmasının ardından kripto varlık alım-satımı gerçekleştiren kişilerin merak ettikleri soru ise kripto varlık alım-satım işlemlerinin yasaklanıp yasaklanmadığıdır. Yönetmelikte bu hususa ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Kripto para alım-satımı yapılmasının önünde bir engel bulunmmakta olup bankalar aracılığı ile bu işlemleri yapmak mümkündür.
Son zamanlarda kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmasına ilişkin olarak kripto para borsaları çeşitli açıklamalarda bulunmaktaydı. Bu açıklamalarda kendi çıkardıkları coinler ile lüks otomobil alınabileceği belirtilmiştir. Dünyada da bunun örnekleri bulunmaktadır. Elon Musk geçtiğimiz günlerde Tesla araçlarının bitcoin ile satışının mümkün olduğunu ve ödemelerin bitcoin olarak saklanacağını duyurmuştur. Ancak yayımlanan yönetmelik gereğince 30 Nisan 2021 tarihinden itibaren Türkiye’de bu işlemlerin yapılması mümkün olmayacaktır.
Peki, ülkemizde kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılması neden yasaklanmıştır? Merkez Bankası’nca yapılan açıklamada; kripto varlıkların herhangi bir düzenlemeye tabi olmaması, yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, bunların denetiminin yapılamaması nedeniyle bu varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmasında işlemin tarafları açısından telafisi mümkün olmayan zararlar yaratma ihtimali bulunmasından dolayı işbu yönetmeliğin hazırlandığı belirtilmiştir.
Kripto varlıklar ile ilgili bir düzenleme yapılması, hukuki anlamda tanımlanması ve denetiminin yapılması elbette gerekmektedir. Ancak ödeme işlemlerinin tamamını yasaklamak yerine daha detaylı bir düzenleme hazırlanarak kripto varlıkların hangi işlemlerde ödeme aracı olarak kullanabileceği, bunların denetiminin nasıl yapılacağı, aracılık edebilecek firmaların hangi yapıya sahip olması gerektiği, bu şirketlerin belirli bir yere kayıt yaptırma zorunluluğu olup olmadığı belirlenmesi daha uygun bir çözüm olacaktır. Bu yönetmelik ile ilgili ilerleyen günlerde değişiklik yapılıp yapılmaycağı, kripto varlıkların ülkemizdeki geleceğinin nasıl ilerleyeceği hususu henüz belirsizdir. 17.04.2021